Tài sản không làm sao
Mua được tuổi trường thọ
Phú quý nào có thể
Tránh khỏi được già suy
Bậc thiện trí nói rằng
Mạng sống này ngắn ngủi
Là Vô thường, biến hoại
Vì vậy hãy tinh tấn
Vượt bể khổ trầm luân.
Tôn Giả Lại Tra Hòa La – Đệ Nhất Xuất Gia Vì Lòng Tin
I. XUẤT THÂN
Nắng nhuộm vàng khắp thành phố Thullakotthita xứ Kuru. Hai bên đường, hoa quả, rau trái, ngũ cốc tươi ngon được xếp đầy ắp vào từng giỏ lớn nhỏ, những chiếc xe kéo chất đầy hàng hóa qua lại nườm nượp, khéo léo để tránh va vào nhau giữa dòng người đông đúc. Những sạp vải trắng, đỏ, xanh, họa tiết cầu kỳ được trưng bày trải dài cả dãy phố. Gương mặt ai cũng tươi vui, phấn khởi. Tất cả đều toát lên vẻ dồi dào, trù phú.
Trong thành phố, có một gia đình đại thượng tộc, đại uy quyền, tài sản của họ lớn đến nỗi chỉ sau Đức vua xứ Kuru. Tuy nhiên, họ luôn thấy buồn phiền, trăn trở vì chưa thể có con. Mỗi khi thoáng trông một gia đình hạnh phúc, đứa con quấn quýt, đưa bàn tay nhỏ xinh gạt những lọn tóc rồi hôn lên má cha mẹ chúng, nỗi chạnh lòng lại dâng lên, họ tưởng như mình là người đau khổ nhất thế gian. Hai người tìm mọi cách, đêm ngày cầu nguyện các cõi thần linh, khấn lạy cả mặt trăng, mặt trời, cầu đảo tứ phương. Cuối cùng, sau nhiều tháng ngày khao khát, một vị Thiên tử đã lắng nghe lời cầu nguyện ấy.
Chẳng bao lâu sau, gia đình chào đón một thành viên mới trong niềm vui mừng khôn xiết. Bạn bè thân quyến quây quần đến chúc mừng rộn ràng như ngày hội, các gia nhân tất tả ra vào đón tiếp, mọi người thay nhau ẵm bồng hài nhi mới sinh và cứ muốn ngắm nhìn mãi. Hài nhi được đặt tên là Lại Tra Hòa La (Ratthapala), Ngài đẹp tựa một vị thiên thần, gương mặt khôi ngô thanh tú, đặc biệt đôi mắt hiền hòa nhưng trầm tĩnh như chứa đựng một sức mạnh nội tâm tiềm tàng.
Suốt thời thơ ấu, Ngài Lại Tra Hòa La rất thân thiết với một người bạn đến từ vương quốc láng giềng Thích Ca (Sakya). Đó chính là Hoàng tôn La Hầu La (Rahula). Trong những buổi chuyện trò, Hoàng Tôn rất hay nhắc đến Thân Phụ Tất Đạt Đa (Siddhartha), đến tấm lòng thương yêu và chỉ nguyện vị tha cao cả của Người. Hình ảnh của Thái Tử Tất Đạt Đa hiện lên thật đẹp. Người hiền từ, ấm áp, bao la. Hoàng tôn luôn say sưa kể về Người với ánh mắt chứa chan tất cả niềm thương kính nhất. Cứ như thế, không biết tự bao giờ trong lòng Ngài Lại Tra Hòa La cũng dâng trào mong ước một ngày sẽ được gặp Thái Tử…
II. XUẤT GIA
Thời gian trôi qua thật nhanh, xứ Kuru vẫn thanh bình và sung túc. Các tán cây đã vươn rộng hơn, xòe bóng che rợp hai bên đường. Không khí hôm nay thật khác lạ. Dường như cả thành phố Thullakotthita đều đang mong đợi một giờ phút thiêng liêng sắp tới. Trên nền trời, từng đàn chim tung cánh bay hướng về phía trung tâm. Người dân ăn mặc đẹp đẽ, trang nghiêm. Họ xếp thành hàng dài, trên tay cầm sẵn những giỏ hoa tươi tắn. Người bán hàng cũng háo hức khẩn trương dọn dẹp thật nhanh. Cả thành phố như rộn lên. Họ vui mừng kể cho nhau rằng: Bậc Đạo Sư xuất thân từ dòng dõi Thích Ca cùng Tăng đoàn năm trăm vị Tỳ Kheo du hóa đến xứ này, nay đã đến Thullakotthita. Người là Đức Phật, là Đấng Toàn Giác, đã giải thoát hoàn toàn khỏi luân hồi sinh tử. Người là vị Thầy của cả trời người. Người đến với chúng sinh bằng trí tuệ và lòng từ bi bao la vô tận, phủ trùm pháp giới. Quần chúng đông đảo kết thành từng nhóm, vừa đi vừa hô vang lên:
– Đức Phật là phúc lành đẹp ngời nhất trên thế gian này. Người sẽ ban những lời kinh tràn đầy chân lý. Hãy cùng nhau đến để chiêm ngưỡng và đảnh lễ Người.
Hội chúng hàng nghìn người đông đủ xếp thành từng hàng, chắp tay hướng tâm thành kính để đón chờ thời khắc thiêng liêng ấy. Đức Phật bước đi nhẹ nhàng, trầm tĩnh. Gương mặt Người hiền hậu và ánh mắt Người từ ái. Từ nơi Người tỏa ra vầng hào quang sáng ngời, rực rỡ hơn nghìn ánh mặt trời. Người an tọa trên pháp tòa, chiếc y ca sa nâu giản dị khẽ lay theo từng cử chỉ. Tăng đoàn cũng thật trang nghiêm thanh tịnh, từng oai nghi của các vị Tỳ kheo đều toát lên một niềm an lạc và thánh thiện vô cùng.
Ngài Lại Tra Hòa La háo hức tham gia cùng mọi người. Ngay lúc này đây, những hình dung của Ngài về Thế Tôn từ thời thơ ấu chợt ùa về trong tâm trí khiến Ngài ngập tràn xúc động. Đấng Giác Ngộ trước đây chính là Thái Tử Tất Đạt Đa, Thân Phụ của Hoàng tôn La Hầu La. Người cao quý và chói ngời hơn mọi điều trên đời. Ngài và tất cả hội chúng cùng quỳ xuống, năm vóc sát đất đảnh lễ Thế Tôn và chư Tăng.
Mọi người ngồi lặng im. Không khí lắng đọng trong sự nghiêm trang, thanh tịnh. Rồi Thế Tôn bắt đầu thuyết Pháp.
Luật Nhân Quả là một nguyên lý tự nhiên công bằng tuyệt đối của vũ trụ. Mỗi chúng sinh theo duyên nghiệp của mình mà đi vào các cõi. Ai làm các nghiệp lành, giữ gìn giới hạnh, từ bi giúp đỡ sẽ sinh vào nơi hạnh phúc như cõi trời hoặc cõi người sang trọng. Ai làm các nghiệp xấu như giết hại, trộm cắp, tà dâm, ác ngữ, thì sinh vào nơi đau khổ như địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh. Người nói rõ bản chất của thế gian là đau khổ, nỗi khổ của chúng sinh ít hay nhiều tùy theo cõi giới, tùy theo duyên nghiệp, nhưng tất cả đều là đau khổ.
Chỉ có một hướng đi cao thượng giúp chúng sinh vượt thoát mọi khổ đau của sinh tử luân hồi. Một hướng đi ngập tràn từ bi, trí tuệ. Đó chính là hành trì trong Pháp và Luật của Như Lai.
Những điều Thế Tôn giảng dạy chưa một vị nào trước đây có thể tuyên thuyết được. Sau bài Pháp, Ngài Lại Tra Hòa La chiêm nghiệm lại cuộc đời mình và những người xung quanh. Ngài rúng động trước ánh sáng nhiệm màu của chân lý. Chúng sinh say mê bám chấp vào những gì mình đang có. Lòng ham muốn ái dục, tiền tài, danh vọng… là không có điểm dừng, không có sự thỏa mãn. Thế nhưng, tất cả đều là vô thường, đều biến đổi chẳng theo ý muốn của chúng sinh. Và khi những điều bất như ý, nghèo đói, bệnh tật, nạn tai, phiền não… bất ngờ ập đến, khiến chúng sinh chìm trong đau khổ. Càng muốn trốn tránh đau khổ, chúng sinh lại gây tạo thêm vô số ác nghiệp và rồi lại vướng vào khổ đau.
Sau buổi thuyết Pháp, các Bà la môn, gia chủ tín thọ giáo Pháp và đảnh lễ Thế Tôn ra về. Ngài Lại Tra Hòa La lập tức đến trước pháp tòa, thành kính đảnh lễ Đức Thế Tôn và bạch rằng:
Kính bạch Đức Thế Tôn, sau khi nghe Thế Tôn thuyết Pháp, con đã thấm thía nỗi khổ đau của kiếp người. Đời sống gia đình đầy những ràng buộc, giam hãm chúng sinh trong những điều tầm thường của thế tục. Chỉ có xuất gia trong giáo Pháp của Thế Tôn mới có thể sống một đời hoàn toàn trong sạch, trắng trong như vỏ ốc, phạm hạnh viên mãn.
Bạch Đức Thế Tôn, kính xin Người cho phép con được cạo bỏ râu tóc, đắp y áo cà sa. Từ nay, con xin từ bỏ gia đình, sống không gia đình để tu hành trong Pháp và Luật của Thế Tôn. Bạch Thế Tôn, xin cho con được xuất gia làm đệ tử của Người.
Thế Tôn từ ái nhìn Ngài, dịu dàng cất lời hỏi:
Này Lại Tra Hòa La, con đã được cha mẹ bằng lòng cho xuất gia chưa ?
Bạch Thế Tôn, con chưa được cha mẹ bằng lòng cho xuất gia ạ.
Này Lại Tra Hòa La, con phải có được sự bằng lòng của cha mẹ mới có thể xuất gia trong Tăng đoàn của Như Lai
Ngài Lại Tra Hòa La vẫn quỳ trước Thế Tôn. Hình ảnh của cha mẹ thoáng hiện trong tâm trí. Ngài là người con duy nhất mà cha mẹ hết mực thương yêu, sẽ thừa kế cả gia thế uy quyền tột bậc. Chắc chắn hai người sẽ không cho phép Ngài xuất gia. Thế nhưng, khi ngước nhìn lên Thế Tôn, niềm bình an nơi Người tỏa ra đã làm Ngài thêm vững lòng. Ngay trong khoảnh khắc đó, Ngài xác quyết chí nguyện của mình.
Bạch Thế Tôn, con tin tuyệt đối vào con đường mà Thế Tôn đã chỉ dạy, con sẽ làm mọi điều cần thiết để được cha mẹ bằng lòng.
Ngài đảnh lễ Thế Tôn, tay chắp hướng về Người rồi cứ thế bước lui ra.
Vừa về tới nhà, Ngài đến bên cha mẹ lòng đầy kính trọng, nhẹ nhàng thưa:
Thưa cha mẹ, hôm nay con đã gặp Đấng Giác Ngộ. Người đã dạy cho con thấy được bản chất đau khổ của cuộc đời. Thưa cha mẹ, từ giờ phút này đối với con chỉ có được sống một đời tu hành thanh tịnh mới là hạnh phúc chân thật. Con cúi xin cha mẹ ưng thuận để con được xuất gia trở thành đệ tử của Người.
Cha mẹ Ngài ngỡ ngàng. Họ vừa lo sợ, vừa thương con nên cương quyết:
Này Lại Tra Hòa La con ơi, đừng nói như vậy. Cha mẹ đã thao thức bao nhiêu đêm để cầu nguyện mặt trời, mặt trăng, chư Thiên mới có thể có được con. Cha mẹ đã chăm lo cho con từng miếng ăn giấc ngủ, đã quặn lòng mỗi lúc con bị ốm bệnh và đã hạnh phúc biết nhường nào khi được trông thấy con khôn lớn từng ngày. Con ơi, con là tất cả niềm thương yêu, con là báu vật vô giá của cha mẹ trên cõi đời này. Này Lại Tra Hòa La, con nhìn xung quanh mình xem. Con là một trong những thanh niên ưu tú nhất trong xứ sở này. Gia đình ta có đầy đủ uy quyền và sự giàu sang chỉ sau đức vua Kuru. Tất cả mọi người đều thương mến con. Con hãy ở lại gia đình và con sẽ được hưởng mọi điều sung sướng, hạnh phúc nhất trên cõi đời này. Con đừng bỏ chúng ta mà đi như vậy.
Ngài Lại Tra Hòa La lặng im nhìn cha mẹ với ánh mắt thương yêu nhưng đầy cương quyết. Ngài quỳ xuống xin cha mẹ ba lần. Và cả ba lần đều chỉ nhận được những cái lắc đầu từ chối:
Này Lại Tra Hòa La, con là con trai duy nhất của chúng ta, con không thể đi xuất gia được. Cha mẹ nhất định không đồng ý.
Thưa cha mẹ, con không còn cách nào khác. Từ nay con sẽ không đứng dậy, không uống, không ăn, cho đến khi nào cha mẹ ưng thuận cho con xuất gia mới thôi. – Ngài đáp lời. Giọng Ngài nhỏ nhẹ và khiêm nhu nhưng vô cùng dứt khoát.
Và từ đó Ngài im lặng. Một ngày không ăn, hai ngày, ba ngày, cho đến một tuần không ăn, không uống… Cha mẹ Ngài hết sức lo lắng. Họ làm những thức ăn ngon, nước uống bổ dưỡng đem đến. Họ khóc lóc, nài nỉ, có lúc trách mắng, lấy mọi lý lẽ để thuyết phục Ngài nhưng vô ích. Cuối cùng, sau nhiều ngày cố gắng nhưng không có hiệu quả, cha mẹ đành nhờ những người bạn thân thiết đến thuyết phục Ngài. Từ bên ngoài khung cửa, họ xót xa khi thấy Ngài xanh xao gầy guộc, môi khô nứt ra, nước da sạm lại. Thế nhưng, nhìn vào đôi mắt, họ vẫn thấy sáng ngời lên một niềm tin mạnh mẽ. Giây phút đó, họ biết rằng tâm trí và trái tim của Ngài đã không còn thuộc về nơi này nữa. Tăng đoàn của Đức Thế Tôn mới chính là cuộc sống của Ngài.
Cha mẹ liền bước vào, ôm Ngài khóc lớn. Không còn cách nào khác, họ đành đồng ý cho phép Ngài xuất gia. Mẹ Ngài vừa khóc vừa lau nước mắt:
Lại Tra Hòa La con ơi, con hãy hứa rằng sau khi được làm Sa môn, con hãy quay trở về thăm cha mẹ.
Ánh mắt Ngài bao dung nhìn cha mẹ. Ngài mỉm cười nhẹ nhàng đáp rằng:
Thưa cha mẹ, con cảm ơn cha mẹ. Con sẽ không chết, con sẽ sống. Con sẽ tinh tấn tu hành và tương lai sẽ trở về thăm lại cha mẹ.
Ngài ngồi dậy, niềm vui xen lẫn sự xúc động. Ngài quỳ xuống lạy cha mẹ. Sau đó Ngài tạm biệt quê hương, rồi ngay lập tức lên đường đến tinh xá thưa lại mọi chuyện với Đức Thế Tôn. Thế Tôn chấp nhận Ngài vào Tăng đoàn. Đời sống xuất gia mẫu mực của Tôn giả bắt đầu từ giây phút ấy…
III. CHỨNG ĐẠO
Xuất gia không bao lâu, Tôn giả Lại Tra Hòa La theo Đức Thế Tôn và đại chúng Tỳ kheo lên đường du hành trở về kinh thành Xá Vệ (Savatthi) sau nửa tháng ở thành phố Thullakotthita.
Khi có cơ hội, Ngài luôn theo sau hầu sự Thế Tôn và ghi nhớ từng lời Người chỉ dạy. Niềm tin tuyệt đối về Đấng Giác Ngộ, về giáo Pháp của Người chính là nền tảng vững chắc để Ngài nhanh chóng tiến tu trong cuộc sống phạm hạnh. Một thời gian sau, Ngài xin phép Thế Tôn được sống độc cư để chuyên tâm tu tập. Hàng ngày, Ngài sống thiểu dục tri túc, dành thời gian để chuyên tâm hành thiền và thâm nhập thiền quán.
Một đêm, trong lúc đang tọa thiền, Ngài bừng ngộ. Tôn giả tư mình biết rằng: “Kể từ đây, sinh đã tận, phạm hạnh và đã thành, những việc nên làm đã làm và ta sẽ không còn tái sinh nữa”. Tôn giả Lại Tra Hòa La đã viên mãn đắc thành Thánh quả A La Hán, chứng đạt giải thoát giác ngộ tột cùng, vượt thoát khỏi trầm luân sinh tử.
IV. TRỞ VỀ QUÊ HƯƠNG GIÁO HÓA
Mười năm sau, khi đã chứng được đạo quả tối thượng, Tôn giả trở về thành phố Thullakotthita để thăm cha mẹ như lời đã hứa trước khi xuất gia. Ngài ôm bát khất thực lần lượt từng nhà trong thành phố. Vào một sáng sớm, Tôn giả đứng trước cửa ngôi nhà năm xưa của gia đình. Ngài lặng lẽ chờ đợi nhưng không ai đón tiếp. Cha mẹ Ngài vẫn phiền lòng vì Ngài đi xuất gia nên sinh tâm oán trách, thường không tiếp đón các vị Sa môn. Cuối cùng, một người tỳ nữ trong khi đổ bát cháo bỏ đi từ hôm trước vào bát Tôn giả đã nhận ra Ngài. Cô liền tức tốc báo cho ông bà gia chủ.
Cha mẹ Ngài vội bước tới, thấy con của mình đang ngồi dựa vào một bức tường và thọ thực bát cháo đã thiu, họ nghẹn ngào không nói nên lời. Vì Tôn giả đã thọ thực nên họ mời Ngài đến nhà vào hôm sau. Rồi họ vội vàng chuẩn bị rất nhiều cao lương mỹ vị, vàng. bạc châu báu… để chờ đón Ngài. Hôm sau, khi Tôn giả đã thọ thực xong, cha mẹ Ngài dùng rất nhiều tiền vàng cùng nữ sắc để mời gọi, khuyên Ngài hãy từ bỏ đời sống xuất gia. Dù vậy, Ngài bình thản khước từ mọi cám dỗ. Người cha biết chẳng thể níu kéo Ngài bằng tiền bạc hay sắc đẹp, nhưng vì quá thương nhớ con, ông liền cho người đóng bảy cánh cửa, nhốt Ngài trong nhà.
Thấy vậy, Tôn giả đành phải thi triển thần thông. Ngài bay vượt lên cao rồi bình thản bước đi trên hư không. Ánh sáng tỏa ra chói lòa, những bức tường kiên cố dường như trở thành một lớp ảo ảnh mà Ngài có thể đi xuyên qua dễ dàng. Cảnh tượng quá đỗi huy hoàng và kỳ diệu. Tất cả mọi người ngay lúc đó đều quỳ xuống đảnh lễ Ngài và xin sám hối. Câu chuyện về thần thông vi diệu của Tôn giả nhanh chóng lan truyền khắp xứ. Lúc đó, Ngài đang đến an cư trong vườn Lộc Uyển của vua Câu Liệp (Korabya) xứ Kuru. Đức vua và Ngài trước kia là chỗ thân tình, dù tuổi tác hai người cách xa nhưng vì mến tài người thanh niên trẻ tuổi nên vua hay cho gọi Ngài vào cung trò chuyện, cùng nhau đàm luận về nhiều lĩnh vực. Khi biết được tin, Đức vua lập tức đến thăm hỏi và tham vấn Ngài:
Thưa Tôn giả, Trẫm rất mừng vì được gặp lại Tôn giả. Hơn mười năm nay từ khi Ngài xuất gia, Trẫm vẫn thắc mắc trong lòng về sự từ bỏ thế tục và niềm tin của Ngài. Nay xin được Tôn giả giải đáp.
Dưới bóng của một tàng cây, Tôn giả Lại Tra Hòa La đang ngồi tĩnh tọa. Vẫn trong tư thế kiết già, Ngài dịu dàng nói:
Này Đức vua, xin Ngài cứ hỏi.
Thưa Tôn giả, Trẫm nghĩ rằng cuộc sống Sa môn là một cuộc sống rất đơn giản và chỉ dành cho những người yếm thế trên đời. Thưa Tôn giả, đó là người già, người bệnh, người cô độc và kẻ bần cùng. Những người này, họ chẳng thể nào vươn ra cuộc đời để kiếm tìm tài sản, địa vị và danh vọng nữa. Họ cũng không còn cơ hội mà tận hưởng những lạc thú trên thế gian. Thưa Tôn giả, khi Ngài xuất gia làm Sa môn, Trẫm đã vô cùng ngỡ ngàng. Khi đó Ngài đang độ tuổi thanh xuân, sức khỏe cường tráng, gia đình thân quyến đông đủ hạnh phúc còn danh vọng và tiền tài thì bậc nhất trong xứ sở. Cả một khung trời tươi đẹp đang vẫy gọi, cớ sao Ngài lại từ bỏ tất cả để dấn thân vào một cuộc sống đơn sơ, không gia đình, hằng ngày với bình bát và khất thực?
Tôn giả Lại Tra Hòa La mỉm cười nhìn Đức vua, rồi Ngài từ tốn nói:
Này Đức vua, khi đương thanh xuân, Ngài có sức mạnh và võ nghệ cao cường. Ngài cưỡi trên những con voi, trên lưng ngựa mà xông pha chiến trận. Ngài thiện nghệ về cung và kiếm. Nhưng giờ đây, khi đã gần tám mươi, Ngài còn có thể được như vậy không?
Thưa Tôn giả, không ạ. Giờ đây cơ thể không còn nghe theo ý muốn của Trẫm. Khi Trẫm nhấc chân bước tới thì cũng đã loạng choạng phải có người đỡ.
Này Đức vua, ta biết Ngài có rất đông gia quyến, cận thần và cả hàng trăm ngàn thuộc hạ. Nhưng lúc Ngài bị bệnh, những người đó có thể chịu thay Ngài không?
Thưa Tôn giả, không ạ. Trẫm bị bệnh phong kinh niên. Mỗi khi tái phát, cơn bệnh hành hạ khiến những khớp xương tấy lên, gân mạch co rút, toàn thân vô cùng đau nhức. Trẫm trằn trọc cả đêm, chỉ ước mong có ai đó chia sẻ bớt cơn đau nhưng không thể.
Này Đức vua, bây giờ Ngài đang được hưởng thụ những tài sản, danh vọng và lạc thú. Nhưng khi chết đi, Ngài có mang theo được hay không hay phải để lại cho người khác?
Thưa Tôn giả, không ạ. Khi chết đi, Trẫm không thể mang theo bất cứ điều gì ngoài nghiệp của mình.
Này Đức vua, hiện giờ Ngài đang trị vì vương quốc Kuru phồn thịnh. Đất nước của Ngài vô cùng trù phú và thanh bình, dân cư hiền lành, những tài nguyên bạc vàng không kể hết. Thế nhưng, nếu có người đến hiến kế giúp Ngài đánh chiếm thêm một vương quốc khác như thế, Ngài có thực hiện không?
Thưa Tôn giả, có ạ. Trẫm sẽ đánh chiếm và trị vì thêm đất nước đó.
Sau khi trả lời tất cả các câu hỏi, dường như Đức vua đã mềm lòng. Giọng của Đức vua trầm lại và dịu dần. Khi đó, Tôn giả cất lời:
Này Đức vua, Đức Thế Tôn thường dạy rằng trên đời có bốn việc cần phải biết rõ. Này Đức vua, thanh xuân chẳng thể bền lâu, tuổi già đang lấn chiếm từng giờ từng khắc. Ai rồi cũng sẽ phải bệnh tật và đối mặt với cái chết. Không ai chịu bệnh thay ta được, cũng không ai có thể chết thay. Chúng sinh say sưa kiếm tìm tài sản, địa vị, danh vọng, tình cảm… theo sự thôi thúc của bản năng và dục vọng. Vất vả, khổ sở để chiếm lấy bằng được. Lúc nào cũng thấy khao khát và thiếu thốn.
Thế nhưng, khi chết đâu có thể mang theo. Chúng sinh trở thành nô lệ cho tham ái.
Này Đức vua, thế gian này là vô thường, thân xác này là vô thường, chẳng có gì là ta, chẳng có gì là của ta. Đó là chân lý muôn đời. Này Đức vua, chính vì thấy rõ như vậy nên ta đã xuất gia với Đức Thế Tôn. Niềm tin của ta với Người, niềm tin với chánh Pháp mà Người tuyên giảng là tuyệt đối.
Khi Tôn giả vừa dứt lời, Đức vua Câu Liệp khi đó cũng bừng ngộ, chứng đắc Thánh quả Tu Đà Hoàn. Đức vua quỳ xuống xin quy y và thọ trì ngũ giới của người cư sĩ tại gia.
V. ĐỆ NHẤT XUẤT GIA VÌ LÒNG TIN
Tôn giả Lại Tra Hòa La, ngay từ lần đầu gặp được Đức Thế Tôn và giáo Pháp của Người, Tôn giả đã khởi lên niềm tin kính dạt dào. Niềm tin đã xóa nhòa mọi khó khăn ngăn trở Ngài đến với cuộc sống xuất gia đầy phạm hạnh. Để được sống theo lý tưởng, Ngài sẵn sàng đối mặt với cả sự chết. Sau này, cũng nhờ niềm tin chân chính mà Ngài vững vàng bước đi trên con đường cao thượng và nhanh chóng chứng đắc Thánh quả A La Hán, viên mãn giải thoát giác ngộ.
Niềm tin của Tôn giả thường được Đức Thế Tôn khen ngợi và gọi là chánh Tín. Bởi nó luôn được soi sáng bằng trí tuệ. Ngay từ giây phút đầu tiên, Ngài đã thâm hiểu được những lời dạy của Thế Tôn. Chính những tri kiến về luật Nhân quả, sự khổ đau, Vô Thường, Vô Ngã… đã tạo thành một niềm tin chân chính và bất diệt.
Để thành tựu được chánh Tín như thế, đó là duyên phước lớn lao và sự tích lũy công đức từ vô lượng kiếp trước.
Vào thời Đức Phật Thắng Liên Hoa (Padumuttara) thị hiện giáo hóa, Ngài đã xây dựng tu viện cho chư Tăng, suốt cuộc đời cúng dường và hỗ trợ Tam Bảo.
Những kiếp sau đó, Ngài nhiều lần trở thành Thiên Chủ các tầng trời và Chuyển Luân Thánh Vương nơi cõi người. Trong kiếp nào, Ngài cũng gây tạo thêm vô số công đức, ủng hộ chư Tăng giáo hóa, đem lại niềm tin với chánh Pháp cho chúng sinh.
Vào một dịp giữa đại chúng rất đông các vị Tỳ kheo, Đức Thế Tôn đã tán thán
Này các Tỳ kheo, trong số các đệ tử của Như Lai xuất gia bằng niềm tin chân chính, thì Tỳ kheo Lại Tra Hòa La là tối thắng.
VI. KẾT LUẬN
Tôn giả Lại Tra Hòa La là biểu tượng sáng ngời về niềm tin chân chính. Khi gặp được lý tưởng xuất gia, Ngài đã vượt qua mọi khó khăn, không màng đến cả mạng sống để thực hiện được chí nguyện. Cuộc đời Ngài để lại những bài học quý báu cho hậu thế nói theo.
Trong đạo Pháp, niềm tin là một tài sản thiêng liêng, vô giá của tâm hồn. Đức Thế Tôn đã nhiều lần nhắc đến ý nghĩa của niềm tin trong phẩm giáo lý về “ngũ căn, ngũ lực”. Nhờ có niềm tin vững vàng mà người con Phật sẽ mạnh mẽ dấn thân trên con đường cao thượng, vượt qua mọi thử thách khó khăn và thành tựu được nhiều công đức lành trong cuộc đời.
Để có được niềm tin chân chính đòi hỏi cũng phải có đủ phước duyên của nhiều đời nhiều kiếp. Vì thế, chúng con nguyện luôn tinh tấn tu hành, siêng năng trong công phu tu tập lễ Phật, sám hối và tọa thiền mỗi ngày để duyên lành với chánh Pháp ngày càng thêm sâu dày.
Nguyện cầu hồng ân Tam Bảo gia hộ cho tất cả chúng sinh đều có được niềm tin chân chính để cùng nhau đời đời nương tựa nơi chánh Pháp.
VII. Ý NGHĨA ĐỘ MỆNH
Tôn giả Lại Tra Hòa La (Ratthapala) là vị A La Hán có danh hiệu Đệ Nhất Xuất Gia Vì Lòng Tin trong hàng đệ tử của Đức Phật. Sau khi nghe Đức Phật thuyết giảng, Ngài đã thấy rõ sự thật về bản chất cuộc đời là vô thường, Ngài khởi lên lòng tôn kính Đức Phật thiết tha, cùng niềm tin tuyệt đối vào con đường chánh Pháp mà Đức Thế Tôn đã chỉ dạy. Từ đó, chí nguyện xuất gia luôn thôi thúc mãnh liệt trong tâm Ngài. Dù muôn vàn thử thách cản ngăn, nhưng với lòng tin tuyệt đối về Bậc Giác Ngộ luôn vững chắc như ngọn Tuyết Sơn hùng vĩ, Ngài đã xuất gia tu hành trong giáo Pháp của Thế Tôn và chứng Thánh quả A La Hán tối thượng. Trên con đường lăn bánh xe Pháp, Ngài đã độ cho rất nhiều người chứng đạo.
Quý Phật tử thành tâm thờ kính Ngài sẽ thành tựu:
Lòng tôn kính Đức Phật tuyệt đối cùng niềm tin bất diệt vào con đường Vô Ngã mà Đức Phật đã chỉ dạy, gieo nhân lành được làm người xuất gia tu hành chân chính, vun bồi công đức sâu dày và vững bước trên con đường tu tập.
Được mười phương chư Phật gia hộ để tinh tấn tu hành, gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
Niềm tin vững chắc, kiên định vào những điều đúng đắn, trong công việc sẽ gặt hái được nhiều thành công.
VIII. THƠ TỤNG
Thành tâm đảnh lễ Thánh Tăng
Tấm gương soi sáng thế gian muôn đời
Niềm tin kính Phật cao vời
Vượt mọi gian khó làm người xuất gia
Dẫu cho quyền quý cao sang
Dẫu cho tiền của bạc vàng lợi danh
Vững bền chí nguyện tu hành
Đắp y cạo tóc trở thành Sa môn
Dẫu cho thân xác mỏi mòn
Cận kề sinh tử quyết không đổi dời
Một lòng nguyện bước theo Người
Sống trong giới luật như lời Phật răn
Bình an chẳng vướng buộc ràng
Thân tâm trong sạch chẳng mang bụi trần
Ơn Phật che chở ân cần
Kiếp người trải biết bao lần khổ đau
Thân như lá úa phai màu
Mong manh rũ bóng biết đâu ngày tàn
Già rồi bệnh yếu ghé thăm
Bao nhiêu tài sản có nằm trong tay?
Điểm tô thân sắc bao ngày
Một mai xương trắng còn ai ngóng chờ?
Hiểu ra con đã dại khờ
Tham lam sân hận mê mờ đắm say
Đóng lại cánh cửa tương lai
Cuộc đời u tối chông gai não phiền
Theo Người xin kết thiện duyên
Hướng về Phật Pháp thường xuyên chuyên cần
Tha thiết sám hối lỗi lầm
Phước lành xây đắp âm thầm
Siêng năng Chẳng dám tự mãn kiêu căng
Bao điều làm được chỉ là bụi bay
Cúi đầu xin chắp bàn tay
Yêu thương khắp chốn, cỏ cây, muôn loài
Ước mong tất cả một mai
Bước theo chánh Pháp chẳng thay đổi lòng
Tâm hồn trải rộng mênh mông
Trời mây biển cả núi sông đẹp ngời
Bước qua vui khổ cuộc đời
Chỉ còn hạnh phúc từng lời Phật trao
Tìm về hơi thở ra vào
Bình yên tĩnh lặng thanh cao không lời
Nam Mô Lại Tra Hoà La Tôn Giả (3 lần)