Giấc ngủ là một hoạt động chiếm một phần thời gian đáng kể trong cuộc đời. Khoảng thời gian trước khi ngủ là thời khắc quý giá để nhìn lại những lỗi lầm của mình qua lời nói, hành vi, và suy nghĩ trong ngày. Từ đó, ta định hướng và điều chỉnh hành vi, nhận thức của mình sao cho đúng đắn, phù hợp với đạo lý hơn. Điều này cũng hỗ trợ phần nào cho việc tu dưỡng đạo đức.
Điều 1: Trân trọng giấc ngủ
Ngủ đủ giấc và đúng giờ là hoạt động rất quan trọng để phục hồi sức khỏe, thể chất và tinh thần. Vì thế, ta nên trân trọng giấc ngủ để có thể học tập, làm việc, phụng sự và tu tập lâu dài. Hãy tự nhắc nhở trong đầu về giờ thức dậy, hạn chế sử dụng đồng hồ báo thức để tránh làm rối loạn sinh hóa của giấc ngủ.
Điều 2: Suy ngẫm trước khi ngủ
Mỗi tối, trước khi đi ngủ, hãy suy ngẫm lại những việc đã làm trong ngày, bao gồm hành vi, thái độ, cách ứng xử với mọi người xung quanh, những ý nghĩ đã khởi sinh, và xem xét liệu chúng có đúng với đạo lý hay không, có làm phiền lòng hay xúc phạm ai hay không. Từ đó, rút ra bài học cho bản thân, ăn năn những lỗi lầm đã gây ra và thầm nhắc nhở:
“Phải thấy nguy hiểm trong từng lỗi nhỏ nhặt.”
Điều 3: Khởi tác ý thiện lành trước khi ngủ
Trước khi chìm vào giấc ngủ, hãy khởi lên những tác ý thiện lành cơ bản như sau:
- Tôn kính các bậc Thánh hiền: Nguyện lòng tôn kính các bậc Thánh hiền tuyệt đối trong kiếp này và mãi mãi, dù trong hoàn cảnh khó khăn hay thuận lợi, vị thế cao sang hay thấp kém, giàu sang hay nghèo khó. Biết ơn các vị Thánh nhân đã dìu dắt, soi sáng, ta phải nỗ lực hết mình để đền đáp công ơn vô lượng ấy.
- Yêu thương tất cả chúng sinh: Nguyện lòng yêu thương tất cả, từ người thân trong gia đình, thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp đến người xa lạ; từ người cùng quê hương, đồng đạo đến cả thế giới đại đồng; từ những người yêu thương, giúp đỡ, hy sinh vì ta đến những người ganh ghét, đố kỵ, mưu hại ta. Nguyện yêu thương từ cỏ cây, muôn thú đến các chúng sinh trong cõi hữu hình và các vong linh, thần thánh trong cõi vô hình. Nguyện cho mọi người có giấc ngủ an lành, sớm gặp được chân lý để tu hành giác ngộ.
- Khiêm hạ tột cùng: Nguyện lòng khiêm hạ đến tận cùng, thấy mình như cỏ rác, cát bụi, như giọt nước giữa biển cả bao la, như hạt cát giữa sa mạc mênh mông. Khi làm được việc gì, không chấp vào công lao của mình mà biết rằng đó là nhờ sự hỗ trợ của mọi người và sự gia hộ từ ơn trên từng giờ, từng phút.
Điều 4: Tư thế và tâm thế khi ngủ
Tư thế lúc ngủ là yếu tố quan trọng tạo nên sự an lạc trong giấc ngủ. Khi đó, hãy buông lỏng toàn thân, cảm nhận cơ thể, chú ý hơi thở vào ra nhẹ nhàng. Đồng thời, tác ý giữ tâm thanh tịnh trong từng phút giây, luôn nhớ rằng thân này rồi sẽ già, bệnh, chết, tâm này còn loạn động, và biết rõ hơi thở vào ra.
Điều 5: Tâm thế khi thức dậy
Sau khi thức dậy, ta thường dễ rơi vào tâm lý lười biếng, muốn ngủ thêm. Để vượt qua, hãy tác ý:
“Cuộc đời ngắn ngủi, ngủ như vậy đủ rồi, hãy dậy đi vì còn nhiều việc lợi ích, quan trọng cần phải hoàn thành.”
“Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy, ta có thêm ngày nữa để yêu thương.”
Mỗi sáng khi mở mắt, hãy khởi lòng biết ơn vì hiểu rằng sống trên đời này, ta đã nhận được rất nhiều ân nghĩa. Biết ơn trái đất đã cho ta nơi ở, bầu không khí; biết ơn đấng sinh thành đã cho ta hình hài và chăm sóc; biết ơn mọi người xung quanh đã quan tâm, yêu thương, hỗ trợ ta trên từng bước chân trong cuộc đời, và còn nhiều điều khác nữa.
Điều 6: Sống mỗi ngày ý nghĩa hơn
Để sống mỗi ngày càng ý nghĩa, góp phần làm cho cuộc đời thêm tốt đẹp, hãy tác ý những tâm nguyện sau:
- Nguyện lòng tu dưỡng đạo đức trong từng phút giây thiêng liêng, thực hành đều đặn dù còn nhiều khó khăn, không thối chí, nản lòng.
- Nguyện rèn luyện bản thân, luyện tập khí công để có sức khỏe mà cống hiến, phụng sự.
- Nguyện lòng từ bi, yêu thương tất cả mọi loài, sửa chữa lỗi lầm, khuyết điểm của mình cho đến khi đạo đức hoàn thiện, không còn sơ hở.
- Nguyện lòng phụng sự, sống trọn vẹn mỗi ngày vì mọi người và giúp mọi người tin sâu luật nhân quả.
- Nguyện cùng mọi người tu dưỡng đạo đức để đạt được sự thánh thiện hoàn toàn, dù có gặp nghịch cảnh hay cám dỗ đe dọa đến an nguy của bản thân.
Trích: Bộ Quy Tắc Ứng Xử Tập 1