Hỏi: Nếu mọi người đều diệt dục hết thì loài người sẽ tuyệt chủng và không còn ai ở trái đất này nữa? Và nếu tất cả mọi người đều giác ngộ và đi tu thì xã hội này sẽ thế nào? Ai sẽ nghiên cứu phát minh ra các công nghệ…để xã hội phát triển?
Đáp : Thầy ví dụ như có một cái nhà tù, ở trong tù đó đủ thứ chuyện, khi vui khi buồn, khi đánh nhau, khi thương nhau… Rồi có người hết hạn tù, họ làm việc tốt quá nên lần lượt được thả, cứ lâu lâu thả một người. Mấy người ở trong tù còn lại mới la lên: “Thôi chết rồi thả hết như vậy rồi trong tù này ai ở? Buồn quá!”. Mình giờ cũng vậy đó, sợ người ta tu thành Phật hết rồi trên đời này không ai ở.
Công nghệ phát triển mình thì thấy hay nhưng khi so với các vị Bồ Tát có đáng gì đâu. Thầy nói ví dụ thế này, ví dụ như ta muốn bay từ Hà Nội vào Sài Gòn, ta bay bằng máy bay, máy bay bay ở độ cao 10.000m, bay cả trên các tầng mây, mưa bão không tới được, nhiệt độ bên ngoài -40, -42 độ, cho nên trong khoảnh khắc đó nếu mà máy bay vỡ, thì chưa cần ngợp không khí, chỉ hơi lạnh vào là con người sẽ chết ngay. Công nghệ mà ta phát triển như vậy thấy thì hay đó, văn minh đó nhưng sự thật là vẫn rủi ro và không hoàn hảo gì cả.
Còn khi một vị Bồ Tát họ đắc đạo rồi họ bay từ tinh cầu này sang tinh cầu kia thì họ xem cái máy bay mình bay vậy là quá tầm thường. Hồi xưa lúc mà lần đầu tiên có vệ tinh bay quanh Sao Hỏa họ chụp Sao Hỏa họ thấy có cái hình mặt người và suốt nhiều năm khoa học cứ thắc mắc cái hình mặt người trên Sao Hỏa là ai. Bây giờ thì lý giải rồi, nó chỉ là cái đồi thôi, có mấy cái lõm lõm giống như con mắt vậy thôi chứ không có gì. Nhưng mà thời đó là khoa học phân vân lắm, có phải là một cái nền văn minh nào họ đã để lại dấu ấn hay không? Họ đã tạc thành cái bức tượng đó hay không? Và rồi các nhà khoa học mới tổ chức cuộc thi viết một cuốn truyện ngắn về cái bức hình mặt người trên Sao Hỏa.
Lúc này có một nhà khoa học người Nga thời đó đoạt giải nhất. Ông viết câu chuyện như thế này: “Có hai sinh thể bay trong vũ trụ, khi họ bay đến hành tinh hệ này họ bay vòng Sao Hỏa thì cái tinh thể nam nói với tinh thể nữ là: “Anh nhớ lại ngày xưa ta từng sống ở đây”, tinh thể nữ mới nói: “Ta đã từng sống ở đây với biết bao thăng trầm đau khổ và sung sướng nhưng mà rồi ta đã thăng tiến tu tập tâm linh, đến ngày nay hai chúng ta không còn bị ràng buộc bởi hình hài này nữa mà ta chỉ còn là một tâm thức với một ý chí tự do không điều kiện, vô hạn, muốn bay tự do trong vũ trụ thì bay, không còn bị ràng buộc bởi gì nữa, chỉ còn cái tâm và ý chí tự do không điều kiện, khác xa với ngày xưa chúng ta bon chen vất vả trong cõi trần này”. Và sinh thể nói “ Thôi ta lại đi tiếp trong vũ trụ”. Nhưng để lại dấu ấn của cái ý chí của họ là một mặt người hiện ra giữa Sao Hỏa và hai sinh thể đó bay tiếp vào trong vũ trụ xa xôi.
Truyện ngắn đó được giải nhất trong cuộc thi và như vậy nhà khoa học đó cho rằng hình mặt người đó được tạo ra bởi thần thông của hai sinh thể mà đã đạt được tâm linh rất là cao. Ngày xưa họ ở Sao Hỏa bây giờ họ bỏ Sao Hỏa họ đi. Sao Hỏa trở thành tàn tạ khô cằn nhưng mà khi họ đi trở lại thăm Sao Hỏa họ để lại dấu ấn của họ là cái hình mặt người. Và bài viết đó được hạng nhất. Như vậy so với tâm linh giải thoát mà ta hướng đến với sự tiến bộ khoa học công nghệ hiện nay thực ra tiến bộ của ta chỉ là trò đùa thôi. Và sự tiến bộ này nó kéo theo không biết bao nhiêu hệ lụy về phá hủy môi trường sinh thái.
Ví dụ như nhà máy điện nguyên tử của Nhật ngày nay cũng vậy, cung cấp điện là một sự tiến bộ đó nhưng mà động đất là cả thế giới đều lo nó nổ thì đám mây phóng xạ tràn ngập hết Trái Đất này, che phủ hết bầu trời khí quyển. Cả thế giới lo nó nổ mà bây giờ không biết làm sao để mà ngăn lại vì động đất sao ai mà cản nổi. Nên cái tiến bộ của khoa học sự thật kéo theo rất nhiều hệ lụy. Vì vậy ta sống thì cứ sống, nghiên cứu thì cứ nghiên cứu nhưng phải để một chân lo tu, lỡ có chuyện gì ta rút luôn chân kia đi và ta tu rồi bay luôn.”
(TS.TT Thích Chân Quang giải đáp – Trích trả lời tham vấn)